Demotie in het nieuws
Enige tijd geleden choqueerde ICT-dienstverlener Capgemini de Nederlandse beroepsbevolking met het bericht dat het bedrijf wil overgaan tot demotie van oudere werknemers. De verschillende reacties op deze informatie in het land waren over het algemeen weinig vleiend. Hoogleraren Wim Groot en Henriëtte Maassen van den Brink schreven een opiniestuk in de Volkskrant, waarin zij aangaven dat demotie een schadelijke maatregel kan zijn voor een bedrijf, omdat het zichzelf daarmee wegzet als ‘onbetrouwbare werkgever.’ De hier aangehaalde professoren zijn van mening dat demotie niet succesvol is. Voorstanders van het (aanstaande) beleid van Capgemini zijn er echter genoeg. Een veelgehoord geluid in reactie op de casus Capgemini is dat oudere werknemers minder productief zijn. In veel gevallen hoeft dat niet zo te zijn, laat onder andere de site zbc.nu zien. Oudere werknemers zijn vaak meer thuis in de materie, ook hebben zij een groter netwerk en in het algemeen meer ervaring. Hoe moeten we die informatie laten samenvallen met de actualiteit bij Capgemini?
Demotie en MVO Nederland
MVO Nederland besteedt in haar People-programma veel aandacht aan duurzame inzetbaarheid van werknemers. Werkgevers en werknemers zijn samen verantwoordelijk voor het invullen van dit concept, en die invulling kan worden gerealiseerd met hulp van de kennis van MVO Nederland. We willen immers zo veel mogelijk werknemers gedurende hun hele werkzame leven aan het werk houden. Het liefst gebeurt dat op een voor werkgever en werknemer plezierige wijze, waarbij de werknemer zichzelf ontwikkelt en gelukkig is. Duurzame inzetbaarheid hangt nauw samen met de beloning die een werknemer voor zijn prestatie ontvangt. Aan het begin van een arbeidsleven zijn de salarissen doorgaans laag. Wordt een werknemer ouder, dan ontvangt hij meer salaris.
Is demotie per definitie slecht?
Het is begrijpelijk dat er veel commotie ontstaat wanneer een organisatie dat patroon wil doorbreken. Loon naar productiviteit is een taboe. Zo abject als tegenstanders deze casus vinden, is het misschien niet. Een ander beloningssysteem, waarbij juist jongere werknemers een hoger salaris ontvangen, is niet ondenkbaar. De hoogste kosten voor levensonderhoud, huis en kinderen heeft een gemiddelde Nederlander als hij start op de arbeidsmarkt. Op latere leeftijd, als kinderen op zichzelf wonen en hun studie hebben afgerond, zijn die kosten gedaald. In dat licht bezien en enigszins genuanceerd, is demotie van de oudere werknemer het overwegen waard. Hij gaat niet minder verdienen omdat hij minder productief is. Hij gaat minder verdienen omdat hij het hoogste salaris al aan het begin van zijn loopbaan heeft gekregen. Op die manier houdt hij zijn gehele loopbaan een salaris dat ongeveer gelijk blijft.
Voorbeeld uit de praktijk
Een voorbeeld van zo’n situatie is mijn eigen vader, 57 jaar. Hij heeft 30 jaar bij een grote bank gewerkt, is nu gekwalificeerd schuldhulpverlener. En al enige tijd werkloos. Hij wil dolgraag aan het werk en geeft aan dat hij voor een bescheiden salaris wil werken. Zijn hypotheek is namelijk afbetaald en daardoor zijn de woonlasten van mijn ouders gering. Inzetten op een laag salaris is echter niet goed voor de verkoopbaarheid van een sollicitant, iets dat mijn vader momenteel dagelijks ondervindt. Met het gevolg dat hij nu gedwongen thuis zit. Het is in mijn ogen dan ook noodzakelijk dat de landelijke beloningspolitiek in die mate wordt hervormd, dat demotie bespreekbaar wordt. Zeker als een (potentiële) werknemer de vraag zelf op tafel legt. Door conservatisme en tradities gaat er anders, zo leerde ik uit de ervaring van mijn vader, veel kennis en ervaring op de arbeidsmarkt verloren. Terwijl demotie er juist voor kan zorgen dat de oudere werknemer aan het werk blijft tegen een marktconform, betaalbaar salaris.
Tot juni 2012 loopt Gerben Sanders stage bij mij vanuit zijn studie Humanistiek. Gerben gaat een deskstudie doen naar ondermeer betekenisvol werk, maar gaat ook mee op pad naar bijeenkomsten en bedrijven. Hij zal zo nu en dan zijn bevindingen tijdens zijn stage delen via blogs die gepubliceerd worden op glennvanderburg.nl en het blog van MVO Nederland.
0 Comments